แหล่งเรียนรู้ สำนักงานศึกษาธิการจังหวัดกระบี่

เรื่อง : พิพิธภัณฑสถานคลองท่อม


[ มีผู้อ่าน : 24 ครั้ง ]


พิพิธภัณฑสถานคลองท่อม พิพิธภัณฑสถานคลองท่อม พิพิธภัณฑสถานคลองท่อม พิพิธภัณฑสถานคลองท่อม

ข้อมูลโดย : นายสงวน มงคลศรีพันเลิศ

ความเป็นมา : อนไปเมื่อหลายสิบปีในยุคที่มีการขุดค้นพบลูกปัดโบราณคลองท่อม ณ บริเวณควนลูกปัด ท่าน “พระครูอาทรสังวรกิจ (สวาส กนฺตสํวโร)” อดีตเจ้าอาวาสวัดคลองท่อม ได้ตระหนักถึงความสำคัญของคลองท่อมในฐานะแหล่งลูกปัดโบราณ ท่านจึงได้เริ่มรวบรวมลูกปัดโบราณควบคู่ไปกับโบราณวัตถุต่างๆ มาเก็บรักษาไว้ตั้งแต่ประมาณปี พ.ศ. 2509 ขณะเดียวกันในช่วงเวลานั้น ควนลูกปัดได้ถูกขุดทำลายลงไปเป็นจำนวนมาก เพื่อนำลูกปัดไปขายให้กับนักนิยมของเก่า พระครูอาทรสังวรกิจจึงได้ดำเนินการสร้างพิพิธภัณฑ์ขึ้นภายในวัดด้วยทุนทรัพย์ส่วนตัวของท่านเอง เพื่ออนุรักษ์สมบัติของแผ่นดิน และเพื่อให้ผู้สนใจได้ศึกษาเรียนรู้ โดยท่านเริ่มก่อตั้ง “พิพิธภัณฑสถานพระครูอาทรสังวรกิจ” ขึ้นภายในวัดคลองท่อมในปี พ.ศ. 2525 จากนั้นพิพิธภัณฑ์แห่งนี้ ได้เปลี่ยนมาใช้ชื่ออย่างเป็นทางการว่า “พิพิธภัณฑสถานวัดคลองท่อม” ดำรงฐานะเป็นแหล่งรวบรวมจัดแสดงลูกปัดโบราณและศิลปวัตถุต่างๆ ของชุมชนคลองท่อม ในปี พ.ศ. 2555 มีการดำเนินการปรับปรุงอาคารและการจัดแสดงภายในอาคารให้มีความทันสมัยมากขึ้น พร้อมเปลี่ยนชื่อเป็น “พิพิธภัณฑสถานคลองท่อม จังหวัดกระบี่” โดยโอนมาให้อยู่ในความดูแลรับผิดชอบของเทศบาลตำบลคลองท่อมใต้ การจัดแสดงภายในพิพิธภัณฑ์ อาคารพิพิธภัณฑ์เป็นอาคาร 2 ชั้นทาสีขาวทั้งหลัง ผนังด้านนอกได้จำลองลูกปัดสุริยเทพขนาดใหญ่มาประดับไว้เป็นที่สะดุดตา เมื่อเข้ามาภายในอาคารพบจุดแรก คือ จุดประชาสัมพันธ์และเก็บค่าบริการในการเข้าชม และจุดที่สอง คือ จุดสำหรับบรรยายแก่ผู้ที่มาเป็นหมู่คณะ โดยชั้นที่ 1 ของอาคารพิพิธภัณฑ์แบ่งเป็นโซนต่างๆ ได้ดังนี้ โซนที่ 1 ประวัติวัดคลองท่อม และประวัติของผู้ก่อตั้งพิพิธภัณฑ์ โซนที่ 2 ลูกปัดภาคใต้บนเส้นทางข้ามคาบสมุทรมลายู ด้วยลักษณะภูมิศาสตร์ภาคใต้ของประเทศที่เป็นแหลมยื่นไปในทะเล ดังนั้นตามแนวชายฝั่งทะเลอันดามันและฝั่งทะเลอ่าวไทยจึงปรากฏแหล่งโบราณคดีที่เกี่ยวข้องกับการค้าขายทางทะเลอยู่เป็นระยะ โซนที่ 3 ลูกปัดภาคใต้จากแหล่งโบราณคดีต่างๆ เช่น แหล่งโบราณคดีเขาศรีวิชัยพบลูกปัดแก้วสีต่างๆ ลูกปัดหินมีค่า เช่น หินอาเกต หินควอทซ์ คาร์เนเลียน และลูกปัดทองคำ เป็นต้น โซนที่ 4 การดำเนินงานทางโบราณคดีที่ควนลูกปัด บอกเล่าลำดับเวลาการดำเนินงานทางโบราณคดีที่ควนลูกปัดแห่งนี้ ตั้งแต่กรมศิลปากรเข้ามาสำรวจและขุดค้นทางโบราณคดี โซนที่ 5 ลูกปัดประเภทต่างๆ ลูกปัด คือ วัตถุขนาดเล็กที่ถูกนำมาเจาะรูสำหรับร้อย ใช้เป็นเครื่องรางหรือเครื่องประดับ สมัยแรกๆ ทำจากวัตถุดิบธรรมชาติ ตั้งแต่ดินเผา กระดูกสัตว์ เปลือกหอย ฟัน เมล็ดพืช ไม้ ก้อนหิน จนมีการเสาะแสวงหาวัสดุที่มีความคงทนมากกว่า เช่น ทองคำ แร่ พลอย และอัญมณีต่างๆ เป็นต้น ส่วนลูกปัดที่มีชื่อเสียงที่สุดของคลองท่อม คือ ลูกปัดแก้วโมเสกรูปใบหน้าคน ซึ่งมีลักษณะคล้ายสัญลักษณ์ของพระอาทิตย์จึงนิยมเรียกว่า “ลูกปัดสุริยเทพ” และลูกปัดชนิดต่างๆ เช่น ลูกปัดมงคล ลูกปัดแก้วโมเสก ลูกปัดนกแสงตะวัน เป็นต้น โซนที่ 6 วิธีการทำลูกปัด โซนนี้บอกขั้นตอนและวิธีการทำลูกปัดชนิดต่างๆ ชั้นที่ 2 จัดแสดงภาพบันทึกความทรงจำเมื่อครั้งที่สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จเยี่ยมพิพิธภัณฑสถานคลองท่อมถึง 2 ครั้ง คือ ครั้งที่ 1 วันที่ 13 กุมภาพันธ์ พ.ศ.2535 และครั้งที่ 2 วันที่ 24 พฤษภาคม พ.ศ.2536 ทางพิพิธภัณฑ์ได้นำหนังสือที่ลงนามและโต๊ะพระที่นั่งที่สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารีเคยประทับนั่งมาจัดแสดงด้วย           
ขั้นตอน/วิธีทำ : -           
วัสดุ/อุปกรณ์ : -           
การเรียนรู้ : -           
การถ่ายทอด : -           
ประโยชนต่อการเรียนรู้ : -           
พื้นที่/สถานที่ : พิพิธภัณฑสถานคลองท่อม เปิดให้เข้าชมทุกวัน เวลา 08.30 – 16.30 น. โดยมีอัตราค่าเข้าชม ผู้ใหญ่ชาวไทย 20 บาท เด็กชาวไทย 10 บาท ผู้ใหญ่ชาวต่างชาติ 100 บาท เด็กชาวต่างชาติ 50 บาท เด็กอายุไม่เกิน 6 ปี ประชาชนในเขตเทศบาลตำบลคลองท่อมใต้ ผู้พิการและผู้ทุพลภาพ ไม่เสียค่าเข้าชม สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ กองการศึกษา เทศบาลตำบลคลองท่อมใต้ โทรศัพท์ 0 7569 9223 ต่อ 105 และ 111           
กลุ่มสาระการเรียนรู้ : สังคม

    พิพิธภัณฑสถานคลองท่อม พิพิธภัณฑสถานคลองท่อม พิพิธภัณฑสถานคลองท่อม พิพิธภัณฑสถานคลองท่อม